Hoe bewaart de KB haar collectie van ruim 120 kilometer boeken, kranten en tijdschriften? Zijn er mogelijkheden om de collectie op een duurzamere manier op te slaan? De KB onderzoekt hoe ze de hele collectie vanuit de huidige magazijnen kan verplaatsen naar een nieuw magazijn, extern. Hiervoor ontvangen we financiering van Metamorfoze en werken we samen met de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE), Helicon conservation support en de Speicherbibliothek in Zwitserland.
Een duurzaam energiezuinig magazijn
Voor het nieuwe magazijn wil de KB een duurzame, energiezuinige oplossing. Dat kan met een goed geïsoleerd, vocht- en dampdicht gebouw. Daarmee kun je optimale behoudscondities voor de collectie creëren.
Klimaatbeheersing
In het huidige magazijn zorgt een actieve klimaatbeheersing voor de temperatuur en de luchtvochtigheid. Het nieuwe magazijn is zonder deze klimaatbeheersing. Daardoor beweegt de binnentemperatuur mee met de seizoenen en is het gemiddeld koeler. De massa van het gebouw en van de collectie vertragen de temperatuurschommelingen. Er ontstaat een evenwicht tussen het vocht dat van nature in de collectie zit en het vocht in de ruimte. De huidige condities (vochtgehalte en temperatuur) van de collectie hebben direct invloed op het nieuwe binnenklimaat.
Onderzoek
Voordat we de collectie verhuizen is een beter inzicht nodig in de specifieke bouwfysische aspecten en de invloed van de collectie op het binnenklimaat. We moeten voor de verhuizing goed weten waar we rekening mee moeten houden als we van een actief geklimatiseerd naar een niet-geklimatiseerd magazijn gaan. Moet de collectie van tevoren worden geacclimatiseerd? En welke klimaatcondities moet het nieuwe pand hebben bij oplevering?
We gaan dit testen met een thermisch-hygrisch-simulatiemodel van het nieuwe magazijn. We kunnen daarmee diverse scenario’s nabootsen. Het model verifiëren we met werkelijke data uit een vergelijkbaar magazijn van de Speicherbibliothek in Büron Zwitserland en door metingen aan de collectie zelf. Zo maken we inzichtelijk wat de impact is van bepaalde bouwtechnische specificaties op de stabiliteit van het binnenklimaat. Het model gaan we ook gebruiken voor de impact van de collectie op het binnenklimaat, zowel tijdens als na de verhuizing.
Het onderzoek is begin 2021 gestart en heeft een doorlooptijd van 2 tot 3 jaar. Tussentijdse resultaten presenteren we tijdens vakinhoudelijke symposia en via publicaties.
Nederland circulair in 2050
De KB kiest voor een duurzame, energiezuinige oplossing voor het nieuwe magazijn. De KB wil op die manier een bijdrage leveren aan het Parijse klimaatakkoord met het doel om in 2050 circulair te zijn.
De KB wil met dit onderzoek een voorbeeldfunctie vervullen voor andere erfgoedinstellingen. Hoe kun je veilig en zorgvuldig overstappen naar een duurzamer magazijn? Het simulatiemodel is open source en komt voor iedereen beschikbaar.
Projectgroep
Voor het onderzoek werkt de KB samen met de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE) en Helicon conservation support. We onderhouden nauw contact met de Speicherbibliothek.
Verder delen we kennis uit met het team van de Technische Universiteit Eindhoven. Zij doen een Metamorfoze-onderzoek voor het Nationaal Archief naar het binnenklimaat van archiefcollecties. We houden elkaar op de hoogte van de voortgang in beide onderzoeken, wisselen kennis en data uit, en kunnen waar mogelijk elkaars simulaties controleren.
